Yapılar yapılmadan önce zemin etütleri yapılır. Bu zemin etütlerinde zemin veri raporu ve geoteknik rapor oluşturulur. Bu çalışmalar neticesinde yapılacak olan yapının zemin koşulları belirlenir. Biten mimari proje sonrası inşaat mühendisi tarafından yapı ve temel sistemi üzerine statik proje çalışması yapılır. Bu aşamada zeminin yapı yüklerini karşılamadığı görülür. Zemin iyileştirmeye ihtiyaç doğar. Birçok zemin iyileştirme yöntemi geliştirilmiştir. Bu yöntemlerin birçoğu insanlık tarihi kadar eskidir. Binlerce yıldır ayakta kalan yapıların temelinde zemin iyileştirmelerin olduğunu görüyoruz. Dolgu yapılması, çimento enjeksiyonu yapılması, fora kazık yapılması, jetgraut çimento, kolon, kazık oluşturulması, taş kolon yapılması, ahşap kazık yapılması gibi yaygın yöntemleri sayabiliriz.
En yaygın kullanılan ve yapılar için hayati önemde olan dolgu yapılasını kısaca özetlersek. Yapı yapılacak araziye zemin etüt yapılır. Sonra proje hazırlanır. Diyelim ki zemin etütüne göre proje kurtardı. Önerim her koşulda imkanlar nispetinde dolgu yapılmasıdır. Yapı temeli açıldığında dolgu yapılması hayati önemdedir. İnşaat temel kazısı aşamasında hatalar olabilmektedir. Şöyle ki; Zemin etütünde 1 metreden sonraki birime yapının oturması gerektiği ortaya çıkmıştır. Proje buna göre yapılmıştır. Ama inşaat yapım aşamasında yarım metre bitkisel kısım sıyrılıp temel kalıbı çakılıp beton döküldüğünde sağlam zemin ile yapı temeli arasında yarım metrelik zayıf zemin kalacaktır. Bu yapı için büyük risktir. Yapı temelleri duruma göre yarım metre ile 1 metre arası fazla kazılmalı ve karayolları standartlarında dolgu yapılmalıdır. İmkan varsa dolgu yapılacak malzemenin proktor deneyi ile kuru birim hacim ağırlığını hesaplatmalıyız. Bu değer 2.0 gr/cm3 den aşağı olmazsa iyi olur. Stabilize 0-51 malzemenin birim ağırlığı genellikle 2.2 gr/cm3 ten fazla geleceği için çok iyidir. Dolgu malzemesi sermek yetmiyor. Bu dolgunun 25 cm de bir uygun ıslaklık koşullarında iş makinaları ile sıkıştırılması gerekmektedir. Sıkıştırılmış haldeki proktor kuru birim hacim ağırlığı değeri bilinen dolgu malzemesinin iyi sıkışıp sıkıştırılmadığı kum konisi deneyi ile tespit edilir. Proktordaki değerin %95 i ve yukarısını sağladığı belirlendikten sonra bir sonraki aşamaya geçilmelidir. Tüm bu teknolojik imkanlarınız yoksa da çakıllı, kumlu, bloklu bulduğunuz dolgu malzemesini temelinize 25 cm serin. Üzerinde kamyok ya da jsb kepçe gezdirin. Sonra 25 cm olarak devam edin.
Dolgu yapmak yapı temeline takviye olur ve aynı zamanda zemin yüklendiği için oturmasının bir kısmını yapacaktır. Zemindeki bu oturma zeminin taşıma gücünü arttıracaktır. Bu şekilde dolgu da gerekli faydayı sağlayacak yapı ve can güvenliğimiz sağlanacaktır.
